تحقیق جايگاه حقوقي زن در نهج البلاغه ( ورد)
دسته بندي :
دانش آموزی و دانشجویی »
دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 17 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
1
جايگاه حقوقي زن در نهج البلاغه
از منابعي كه از دير باز در مباحث انتقادي درباره « جايگاه و منزلت زن در نگرش ديني» مورد استفاده قرار گرفته است كلام اميرالمومنين (علیه السلام) در نهج البلاغه مي باشد.
دسته اي با تمسك به ظاهر كلام حضرت، كمال پذيري زن و وجود ارزشهاي والاي انساني او را انكار كرده و آن را موجودي دون و بي پايه انگاشته اند. و دسته ديگر با تاكيد بر منزلت و مقام كرامت والاي زن، كلام حضرت را منافي با منزلت و جايگاه حقيقي وي پنداشته اند.
اما يك بررسي اجمالي در سيره حضرت ثابت مي كند كه آن حضرت عليرغم سنت جاهليت به شخصيت و مقام زن احترام بسيار مي گذاشته است. او نه تنها در خانه شريك زندگي همسر خود بوده است بلكه مردان را نيز به پاسداري از حرمت و حقوق زنان توصيه كرده و كوششهاي ايشان را در اداره خانه و تربيت فرزندان ارج نهاده است. در بيان كرامت و منزلت زن همين بس كه او را مظهر جمال و عطوفت الهي معرفي نموده و مي فرمايد:
«المراة ريحانه و ليست بقهرمانه»
«زن گل خوشبوي زندگي است و نبايد كارهاي دشوار را بر او تحميل كرد».
در كلامي ديگر از زن به عنوان امانت الهي ياد شده است كه همچون امانتهاي ديگر خداوند ارزشمند و قابل احترام مي باشد و بايد آنچنانكه شايسته امانت گذار است از او محافظت و نگهداري شود.
امام علي (عليه السلام) پيش از هر مكتب مادي طرفدار زن، مدارا با زنان را تحت هر شرايطي حتي در صورت بد رفتاري و اهانت لازم و ضروري دانسته و خشونت و تعرض به او را محكوم نموده است.
3
«فداروهن علي كل حال»
در بررسي هاي روانشناختي و تحليل هاي رفتار اجتماعي زن، تاثير تربيتي چنين شيوه اي را اثبات نموده است. نقشي كه زن در تربيت و پرورش نسل بشري ايفا مي كند جايگاه ممتاز و منحصر به فرد او را در نظام خلقت مشخص مي سازد.
قرآن براي بيان نقش زن در سعادت و تربيت فرزندان، همسران حضرت نوح و لوط را مثال مي زند كه چه بسا به سبب عدم صلاحيت آنان، فرزندانشان به كفر كشيده شدند.
حضرت علي (عليه السلام) به جهت آگاهي و اعلام همين جايگاه ممتاز است كه حتي وجود پدري همچون خود با آن همه رشادتها كه تاريخ ازاو سراغ دارد - فاتح خيبر، قاتل عمروبن عبدود….- را براي داشتن فرزندي دلير و نيرومند كافي نمي داند. از اين رو عدم دلاوري محمد حنفيه را به مادر او نسبت داده و براي داشتن فرزندي شجاع و مبارز از عقيل مي خواهد كه همسري شايسته براي او برگزيند.
حضرت به احياي حقوق زن - سياسي، اقتصادي، فرهنگي و تربيتي، اجتماعي … توجه خاصي مبذول مي فرمود. افزون برآنكه مردان را به رعايت حقوق زنان توصيه و در بعضي موارد مجبور كرده است، در جهت بالا بردن سطح آگاهي و شناخت زنان از حقوق خويش نيز تلاش نموده است تا آنجا كه معاويه را نيز به اقرار و اعتراف واداشته است.
در بررسي خطبه ها ضمن مردود شمردن تمام تحليلهائي كه عايشه را تنها مصداق آن و يا سند خطبه را مورد خدشه قرار داده اند توجه به چند نكته ضروري است:
◄ هیچكدام از تفاوتهاي موجود بين زن و مرد جنبه ارزشي ندارد.
◄ بسياري از گزاره هاي نهج البلاغه قضاياي خارجي است نه قضاياي حقيقي.
◄ تبيين خطب بايد با تكيه به قران و سيره عملي حضرت و ادله مذكور در متن روايت انجام گيرد. در ذيل اين بررسي مباحثي از قبيل ادراكات زن، ارث زن، شر بودن او، وجوب اجتناب از او…مطرح گرديده است. به عنوان نمونه در بحث ادراكات ابتدا به اثبات تساوي وجود عقل در زن و مرد پرداخته و سپس قوي بودن احساسات و عواطف در زن، كه لازمه مسئوليت سنگين او در جهان هستي است، مانعي براي رشد فعاليت عقلي او ذكر شده است. دليلي هم كه در روايت بر نقص عقل ذكر شده، عدم پذيرش شهادت زنان است كه قابل تطبيق بر اين تحليل است، زيرا از ديدگاه روانشناسي دو عامل مهم در فراموشي حافظه، احساسات و هيجانات و شرم و حيا و عفت مي باشد. هرقدر شخص بيشتر تحت تاثير احساسات و هيجانات قرارگيرديا مأخوذ به حيا و شرم گردد به همان نسبت، حوادث و وقايع به خاطر سپرده را زودتر فراموش مي نمايد.
3
لكن قوي بودن عاطفه و احساسات در زن نه تنها نقص او نيست بلكه نقش عاطفه در تجلي و ظهور انسانيت برتر از عقل نظري است و تعبير لطيف و ظريف قرآن از ابراز ادراك غيرحسي به فؤاد - به جاي عقل - نيز مؤيد مطلب است.
امروزه محرز است كه شركت همگاني مردم براي توسعه پايدار و قابل كنترل لازم و اجتناب ناپذير است. زنان نيمي از جمعيت جهان را تشكيل مي دهند. آنان ذخيره هاي انساني مهم و ارزشمندي براي سازندگي، اعتلاي معنوي و مادي كشور محسوب مي شوند و شركت ايشان در فعاليت هاي اجتماعي در حوزه هاي فرهنگي، اقتصادي و سياسي از لوازم اساسي رشد كشور و از آرمانهاي انقلاب اسلامي تلقي مي شود.
آنچه كه موجب بالا رفتن ميزان مشاركت زنان در جامعه مي شود احترام به حقوق و شؤون ايشان است. بدون شناخت ويژگيهاي رواني، اخلاقي، نياز ها، توانایي ها و ظرافتهاي دنياي شگفت انگيز بانوان و آگاهي از جايگاه حقيقي آنان در نظام هستي استفاده از عواطف، ادراكات، و توانیهاي جسمي و روحي زنان مقدور نيست. اما علي رغم پژوهشها و كوششهاي انجام گرفته هنوز سؤالات و شبهاتي در اين زمينه اذهان جوانان را به خود مشغول داشته است. يكي از منابعي كه از ديرباز در مباحث اخلاقي درباره جايگاه و منزلت زن در نگرش ديني به آن استناد شده است كلام اميرالمؤمنين (عليه السلام) در نهج البلاغه مي باشد. دسته اي با تمسك به ظاهر كلام حضرت كمال پذيري زن و وجود ارزشهاي والاي انساني او را انكار كرده و آن را موجودي دون و بي مايه پنداشته اند، گروهي ديگر با تاكيد بر كرامت و منزلت زن كلام حضرت را منافي با مقام و جايگاه حقيقي زن انگاشته اند. اكنون سؤال اينست، واقعيت چيست؟
5
در نگرش علي (عليه السلام) زن چگونه موجودي است؛ سلوك اجتماعي و سيره عملي حضرت كدام نظريه را تاييد مي كند؛ آيا در طول زندگي حضرت مي توان موردي يافت كه عمل و كردار حضرت به گونه اي بوده است كه با كرامت انساني و مقام و منزلت زن منافات داشته باشد؟ عكس العمل حضرت در برابر عايشه بعد از جنگ جمل و شكست او چگونه بود؟
در برابر دشمنيها و توطئه هاي او، حضرت چه رفتاري داشت؟ آيا از حضرت در رابطه با كرامت و منزلت زن كلام صادر نشده است؟! در زمینه حقوق زن چطور؟! و در صورت صدور، جمع بين اين اقوال چگونه خواهد بود؟! و خلاصه آنكه آيا زن در ديدگاه علي (عليه السلام) موجودي ارزشمند و والا و برخوردار از حقوق انساني است يا برعكس موجودي پست و بي ارزش است؟
مقاله حاضر با اعتراف به بضاعت براي پاسخ به پرسشهایي از اين قبيل در سه فصل تدوين گرديده است:
فصل اول ← متكفل بيان «كرامت و منزلت زن از ديدگاه حضرت علي (عليه السلام) مي باشد.
فصل دوم ← حقوق سياسي، اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي زن در نگاه حضرت تبيين گرديده است.
فصل سوم ← سخنان و كلمات حضرت را كه ظاهر آنها به نحوي منافي كرامت زن دانسته شده مورد مطالعه و بررسي قرار داده است.
كرامت و منزلت زن:
شناخت زن و منزلت او در حقيقت، شناخت انسان و كرامت اوست. زن در آفرينش در بعد روحي و جسمي از همان گوهري آفريده شده كه مرد آفريده شده است، تمايز و فرقي در حقيقت و ماهيت ميان زن و مرد نيست. قرآن كريم به صراحت از اين حقيقت پرده برمي دارد و در اولين آيات سوره اي كه نساء ناميده شده مي فرمايد: