تحقیق آموزه مهدويت و حقوق محيط زیست

دسته بندي : دانش آموزی و دانشجویی » دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 19 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏آموزه‏ ‏مهدويت‏ ‏و‏ ‏حقوق‏ ‏محيط‏ ‏زیست
‏چكيده
‏موضوع‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏و‏ ‏ضرورت‏ ‏صيانت‏ ‏و‏ ‏حمايت‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏در‏ ‏كليه‏ ‏ادوار‏ ‏تاريخ‏ ‏بشر‏ ‏از‏ ‏اهميت‏ ‏ويژه‏‌‏اي‏ ‏برخوردار‏ ‏بوده‏ ‏تا‏ ‏جايي‏ ‏كه‏ ‏اين‏ ‏امر،‏ ‏انسان‏‌‏ها‏ ‏و‏ ‏جامعة‏ ‏انساني‏ ‏را‏ ‏وادشته‏ ‏است‏ ‏كه‏ ‏در‏ ‏چند‏ ‏دهه‏ ‏اخير،‏ ‏با‏ ‏وضع‏ ‏مقررات‏ ‏و‏ ‏قواعد‏ ‏ويژه‏‌‏اي،‏ ‏حقوق‏ ‏خاصي‏ ‏را‏ ‏تحت‏ ‏عنوان‏ ‏حقوق‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏تدوين‏ ‏نمايند،‏ ‏اما‏ ‏با‏ ‏اين‏ ‏وجود‏ ‏هنوز‏ ‏هم‏ ‏بشر‏ ‏مدرن‏ ‏نتوانسته‏ ‏تبعات‏ ‏مخرّب‏ ‏حيات‏ ‏صنعتي،‏ ‏ماشيني‏ ‏و‏ ‏مصرفي‏ ‏خود‏ ‏را‏ ‏بر‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏كنترل‏ ‏نمايد‏ ‏و‏ ‏جهان‏ ‏همواره‏ ‏با‏ ‏روند‏ ‏تخريب‏ ‏و‏ ‏آلودگي‏ ‏روز‏‌‏افزون‏ ‏محيط‏ ‏مزبور‏ ‏رو‏‌‏به‏‌‏رو‏ ‏است.
‏نظر‏ ‏به‏ ‏ضرورت‏ ‏طرح‏ ‏مباحث‏ ‏جديد‏ ‏و‏ ‏گشودن‏ ‏زواياي‏ ‏جديد‏ ‏در‏ ‏حوزه‏ ‏موضع‏ ‏مهدويت،‏ ‏اين‏ ‏مقاله‏ ‏تلاش‏ ‏دارد‏ ‏كه‏ ‏نوع‏ ‏نگرش‏ ‏به‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏و‏ ‏جايگاه‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏حيات‏ ‏طيبة‏ ‏مهدوي‏ ‏بررسي‏ ‏نموده‏ ‏و‏ ‏اين‏ ‏مدعا‏ ‏را‏ ‏اثبات‏ ‏نمايد‏ ‏كه‏ ‏حقوق‏ ‏محيط‏ ‏مذكور‏ ‏و‏ ‏هم‏‌‏چنين‏ ‏حقوق‏ ‏كليه‏ ‏جانداران‏ ‏و‏ ‏نباتات‏ ‏در‏ ‏عصر‏ ‏ظهور‏ ‏به‏ ‏نحو‏ ‏اكمل‏ ‏رعايت‏ ‏شده‏ ‏و‏ ‏حتي‏ ‏اين‏ ‏موجودات‏ ‏و‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏آنها‏ ‏در‏ ‏دوران‏ ‏مهدي‏ ‏عليه‏ ‏السلام‏ ‏به‏ ‏نهايت‏ ‏تحقق‏ ‏استعدادها‏ ‏و‏ ‏قابليت‏‌‏هاي‏ ‏بالقوه‏ ‏خويش‏ ‏خواهند‏ ‏رسيد.
‏فصل‏ ‏اول‏ : ‏نگرشي‏ ‏به‏ ‏حقوق‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏در‏ ‏جهان‏ ‏امروز
‏محيط‏ ‏زيست‏‌‏يكي‏ ‏از‏ ‏اصلي‏‌‏ترين‏ ‏دغدغه‏‌‏هاي‏ ‏بشر‏ ‏وجهان‏ ‏مدرن‏ ‏در‏ ‏چند‏ ‏دهة‏ ‏گذشته‏ ‏تاكنون‏ ‏بوده‏ ‏است‏. ‏برهمين‏ ‏مبنا،‏ ‏ايجاد‏ ‏و‏ ‏تحول‏ ‏حقوق‏ ‏و‏ ‏تكاليف‏ ‏مربوط‏ ‏به‏ ‏محيط‏ ‏مزبور،‏ ‏چه‏ ‏در‏ ‏حقوق‏ ‏داخلي‏ ‏و‏ ‏چه‏ ‏در‏ ‏حقوق‏ ‏بينالملل‏ ‏از‏ ‏مسائل‏ ‏بسيار‏ ‏مهمي‏ ‏است‏ ‏كه‏ ‏ذهن‏ ‏بسياري‏ ‏از‏ ‏صاحب‏‌‌‏نظران،‏ ‏دولت‏‌‏مردان،‏ ‏و‏ ‏انبوهي‏ ‏از‏ ‏سازمان‏‌‏هاي‏ ‏جهاني‏ ‏و‏ ‏معاهدات‏ ‏بين‏‌‏المللي‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏خود‏ ‏معطوف‏ ‏و‏ ‏مشغول‏ ‏نموده‏ ‏است.
‏البته‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏دست‏‌‏كم‏ ‏به‏ ‏معناي‏ ‏امروزي‏ ‏آن‏ ‏در‏ ‏بسياري‏ ‏از‏ ‏زبان‏‌‏ها‏ ‏يك‏ ‏اصطلاح‏ ‏نو‏ ‏و‏ ‏تازه‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏سابقه‏ ‏كاربرد‏ ‏آن‏ ‏در‏ ‏زبان‏ ‏فرانسه‏ ‏به‏ ‏قرن‏ ‏دوازدهم‏ ‏برمي‏‌‏گردد،‏ ‏هر‏ ‏چند‏ ‏كه‏ ‏اين‏ ‏اصطلاح‏ ‏از‏ ‏آغاز‏ ‏دهة‏ 1960 ‏م‏ ‏كاربرد‏ ‏پيوسته‏ ‏پيدا‏ ‏كرده‏ ‏است.
‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏از‏ ‏گذشته‏‌‏هاي‏ ‏دور‏ ‏نيز‏ ‏مورد‏ ‏احترام‏ ‏تمدن‏‌‏ها‏ ‏و‏ ‏فرهنگ‏‌‏هاي‏ ‏پيشين‏ ‏بوده‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏قداست‏ ‏خاصي‏ ‏برخوردار‏ ‏بوده‏ ‏است؛‏ ‏مثلاً‏ ‏در‏ ‏بين‏ ‏ايرانيان،‏ ‏پرستش‏ ‏ميترا‏ ‏يا‏ ‏خورشيد؛‏ ‏در‏ ‏بين‏ ‏هنديان‏ ‏و‏ ‏مصريان،‏ ‏تقديس‏ ‏رودخانه‏‌‏هاي‏ ‏گنگ‏ ‏و‏ ‏نيل‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏بين‏ ‏بابليان،‏ ‏پرستش‏ ‏ستارگان‏ ‏رواج‏ ‏داشته‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏كتاب‏‌‏هايي‏ ‏هم‏‌‏چون‏ ‏ريگ‏ ‏ودا‏ (‏كتاب‏ ‏مقدس‏ ‏هندوان‏)‏،‏ ‏تورات‏ ‏و‏ ‏قانون‏ ‏حمورابي‏ ‏در‏ ‏خصوص‏ ‏حفظ‏ ‏منابع‏ ‏طبيعي‏ ‏و‏ ‏خود‏ ‏آلودگي‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏مطالبي‏ ‏وجود‏ ‏دارد‏. ‏اقوام‏ ‏ديگر‏ ‏چون‏ ‏فنيقي‏‌‏ها،‏ ‏ليدي‏‌‏ها،‏ ‏هيتي‏‌‏ها،‏ ‏اقوام‏ ‏مايا‏ ‏و‏ ‏اينكا‏ ‏نيز‏ ‏به‏ ‏تقديس‏ ‏پديده‏‌‏هاي‏ ‏طبيعي‏ ‏پرداختهاند‏ ‏كه‏ ‏نشانة‏ ‏ظهور‏ ‏ايدة‏ ‏علاقه‏ ‏به‏ ‏طبيعت‏ ‏و‏ ‏حفظ‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏از‏ ‏ادوار‏ ‏گذشته‏ ‏مي‏‌‏باشد.
‏با‏ ‏ظهور‏ ‏انقلاب‏ ‏صنعتي‏ ‏در‏ ‏قرن‏ ‏هجدهم،‏ ‏آسيب‏‌‏هاي‏ ‏زيست‏ ‏محيطي؛‏ ‏به‏‌‏ويژه‏ ‏در‏ ‏جهان‏ ‏صنعتي‏ ‏غرب‏ ‏شكل‏ ‏بسيار‏ ‏ملموس‏‌‏تري‏ ‏يافت‏ ‏و‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏در‏ ‏قرن‏ ‏بيستم‏ ‏خسارات‏ ‏زيست‏ ‏محيطي‏ ‏با‏ ‏قضايايي‏ ‏هم‏‌‏چون‏ ‏تريل‏ ‏اسميلتر‏ ‏در‏ 1941‏،‏ ‏كانال‏ ‏كورفو‏ ‏در‏ 1946‏،‏ ‏اختلاف‏ ‏درياچه‏ ‏لانو‏ ‏در‏1957‏،‏ ‏اختلاف‏ ‏سدگات‏ ‏در‏ 1968‏،‏ ‏قضيه‏ ‏كاسموس‏ 954 ‏در‏ ‏سال‏ 1978 ‏در‏ ‏فضا،‏ ‏فاجعه‏ ‏كارخانه‏ ‏شيميايي‏ ‏بوپال‏ ‏هند‏ ‏در‏ ‏سال‏ 1984‏،‏ ‏فاجعه‏ ‏نيروگاه‏ ‏هستهاي‏ ‏چرئوبيل‏ ‏در‏ 26 ‏آوريل‏ 1986 ‏و‏ ‏آلودگي‏‌‏هاي‏ ‏ناشي‏ ‏از‏ ‏حريق‏ ‏عمدي‏ ‏چاه‏‌‏هاي‏ ‏نفت‏ ‏كويت‏ ‏توسط‏ ‏عراق‏ ‏در‏ ‏جنگ‏ ‏دوم‏ ‏خليج‏ ‏فارس،‏ ‏شكل‏ ‏عيني‏‌‏تر‏ ‏و‏ ‏بحراني‏‌‏تري‏ ‏يافت‏ ‏و‏ ‏نشان‏ ‏داد‏ ‏كه‏ ‏بشريت‏ ‏براي‏ ‏چيرگي‏ ‏بر‏ ‏اين‏ ‏خطرات‏ ‏نيازمند‏ ‏عزمي‏ ‏جهاني‏ ‏و‏ ‏برنامه‏‌‏ريزي‏ ‏دقيق‏ ‏و‏ ‏انجام‏ ‏اقدامات‏ ‏قاطع‏ ‏و‏ ‏فراگير‏ ‏در‏ ‏سطوح‏ ‏محلي،‏ ‏منطقه‏‌‏اي‏ ‏و‏ ‏بين‏‌‏المللي‏ ‏است؛‏ ‏زيرا‏ ‏در‏ ‏غير‏ ‏اين‏ ‏صورت‏ ‏حيات‏ ‏بشري‏ ‏دچار‏ ‏نابودي‏ ‏و‏ ‏انهدام‏ ‏روز‏ ‏افزون‏‌‏تري‏ ‏خواهد‏ ‏شد.
‏امروزه‏ ‏تهديدهاي‏ ‏زيست‏ ‏محيطي،‏ ‏دامنه‏ ‏وسيعي‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏بر‏ ‏مي‏‌‏گيرد؛‏ ‏از‏ ‏جمله‏: ‏آب‏ ‏وهوا،‏ ‏ميزان‏ ‏حرارت‏ ‏و‏ ‏گرم‏ ‏شدن‏ ‏دماي‏ ‏زمين،‏ ‏بالا‏ ‏آمدن‏ ‏سطح‏ ‏درياها،‏ ‏حفظ‏ ‏گونه‏‌‏هاي‏ ‏مختلف‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏ويژه‏ ‏نادر‏ ‏گياهي‏ ‏و‏ ‏جانوري،‏ ‏فرسايش‏ ‏لايه‏ ‏ازن،‏ ‏آثار‏ ‏فعاليت‏‌‏هاي‏ ‏صنعتي‏ ‏ناشي‏ ‏از‏ ‏اعمال‏ ‏انسان،‏ ‏تخريب‏ ‏جنگل‏‌‏ها،‏ ‏آلودگي‏ ‏آب‏‌‏ها،‏ ‏باران‏‌‏هاي‏ ‏اسيدي،‏ ‏آلودگي‏‌‏هاي‏ ‏صوتي،‏ ‏نظامي،‏ ‏و‏ ‏هسته‏‌‏اي‏ ‏و‏ ‏مانند‏ ‏آن.
‏از‏ ‏سويي‏ ‏برخي‏ ‏از‏ ‏اين‏ ‏ضايعات‏ ‏زيست‏ ‏محيطي،‏ ‏خود‏ ‏نيز‏ ‏منشأ‏ ‏ضايعات‏ ‏گسترده‏ ‏تري‏ ‏شدهاند؛‏ ‏مثلاً‏ ‏كارشناسان‏ ‏معتقدند‏ ‏كه‏ ‏قطع‏ ‏درختان‏ ‏جنگلي‏ ‏به‏ ‏صورت‏ ‏انبوه‏ ‏و‏ ‏انتشار‏ ‏ممتد‏ ‏ضايعات‏ ‏صنعتي‏ ‏در‏ ‏فضا‏ ‏باعث‏ ‏تغييرات‏ ‏بسيار‏ ‏منفي‏ ‏در‏ ‏وضعيت‏ ‏آب‏ ‏و‏ ‏هواي‏ ‏جهاني‏ ‏و‏ ‏بالا‏ ‏آمدن‏ ‏سطح‏ ‏آب‏ ‏درياها،‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏تبع‏ ‏آن،‏ ‏زير‏ ‏آب‏ ‏رفتن‏ ‏دشت‏‌‏هاي‏ ‏ساحلي‏ ‏و‏ ‏گسترش‏ ‏امواج‏ ‏گرمازا‏ ‏گرديده‏ ‏است؛‏ ‏هم‏‌‏چنان‏ ‏كه‏ ‏سوخت‏‌‏هاي‏ ‏فسيلي‏ ‏و‏ ‏استفاده‏ ‏نامتناسب‏ ‏و‏ ‏گسترده‏ ‏از‏ ‏آنها‏ ‏باعث‏ ‏افزايش‏ ‏دي‏‌‏اكسيد‏‌‏كربن‏ ‏زمين‏ ‏و‏ ‏ايجاد‏ ‏پديدة‏ ‏گازهاي‏ ‏گلخانه‏‌‏اي‏ ‏شده‏ ‏است‏. ‏وجود‏ ‏گازهاي‏ ‏سمي‏ ‏منتشره‏ ‏از‏ ‏فعاليت‏‌‏هاي‏ ‏صنعتي‏ ‏انساني‏ ‏منجر‏ ‏به‏ ‏اسيدي‏ ‏شدن‏ ‏باران‏‌‏ها‏ ‏گشته‏ ‏و‏ ‏آب‏‌‏هاي‏ ‏مصرفي‏ ‏و‏ ‏فضاي‏ ‏حياتي‏ ‏موجودات‏ ‏دريايي‏ ‏را‏ ‏مسموم‏ ‏نموده‏ ‏و‏ ‏سلامت‏ ‏انسان‏‌‏ها‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏خطر‏ ‏مي‏‌‏اندازند.
‏امروزه‏ ‏اين‏ ‏اعتقاد‏ ‏وجود‏ ‏دارد‏ ‏كه‏ ‏اگر‏ ‏چه‏ ‏موضوعات‏ ‏محيط‏ ‏زيستي‏ ‏از‏ ‏جهت‏ ‏روابط‏ ‏بين‏‌‏الملل،‏ ‏پديده‏‌‏هاي‏ ‏جديدي‏ ‏نيست‏ ‏اما‏ ‏با‏ ‏توجه‏ ‏به‏ ‏وخامت‏ ‏اوضاع‏ ‏آن،‏ ‏رهبران‏ ‏جهان‏ ‏به‏ ‏طور‏ ‏فزاينده‏‌‏اي‏ ‏مسائل‏ ‏محيط‏ ‏زيستي‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏موضوعات‏ ‏حاشيه‏‌‏اي‏ ‏و‏ ‏جانبي،‏ ‏به‏ ‏دستور‏ ‏كار‏ ‏اصلي‏ ‏سياسي‏‌‏شان‏ ‏منتقل‏ ‏كردهاند.
‏هم‏‌‏چنان‏ ‏كه‏ ‏همين‏ ‏رويه‏ ‏نيز‏ ‏در‏ ‏مورد‏ ‏عمل‏‌‏كرد‏ ‏سازمان‏‌‏هاي‏ ‏بين‏‌‏المللي‏ ‏و‏ ‏جهاني‏ ‏در‏ ‏نحوة‏ ‏برخورد‏ ‏پيشگيرانه‏ ‏از‏ ‏آلودگي‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏مشاهده‏ ‏مي‏‌‏شود‏ ‏و‏ ‏تصويب‏ ‏و‏ ‏عقد‏ ‏ده‏‌‏ها‏ ‏معاهده‏ ‏و‏ ‏كنوانسيون‏ ‏زيست‏ ‏محيطي‏ ‏بيان‏ ‏كننده‏ ‏چنين‏ ‏اهميت‏ ‏روز‏ ‏افزوني‏ ‏است.
‏بايد‏ ‏خاطرنشان‏ ‏نمود‏ ‏كه‏ ‏اصطلاحمحيط‏ ‏زيست‏ ‏را‏ ‏مي‏‌‏توان‏ ‏به‏ ‏يك‏ ‏منطقه‏ ‏يا‏ ‏تمام‏ ‏سياره‏ ‏و‏ ‏حتي‏ ‏به‏ ‏فضاي‏ ‏خارجي‏‌‏اي‏ ‏كه‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏احاطه‏ ‏كرده‏ ‏اطلاق‏ ‏كرد‏. ‏يونسكو‏ ‏براي‏ ‏محيط‏ ‏زيست،‏ ‏از‏ ‏اصطلاح‏ ‏بيوسفر‏ ‏يا‏ ‏لاية‏ ‏حياتي‏ ‏نام‏ ‏برده‏ ‏كه
‏ ‏از‏ ‏تعاريف‏ ‏مُوَسَّع‏ ‏در‏ ‏اين‏ ‏باره‏ ‏بوده‏ ‏و‏ ‏عبارت‏ ‏است‏ ‏از‏ : ‏محيط‏ ‏زندگي‏ ‏بشر‏ ‏يا‏ ‏آن‏ ‏بخش‏ ‏از‏ ‏جهان‏ ‏كه‏ ‏بنا‏ ‏به‏ ‏دانش‏ ‏كنوني‏ ‏بشر،‏ ‏همة‏ ‏حيات‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏استمرار‏ ‏دارد‏. ‏در‏ ‏حقيقت‏ ‏بيوسفر‏ ‏يا‏ ‏لاية‏ ‏حياتي،‏ ‏همان‏ ‏لايه‏ ‏و‏ ‏قشرنازكي‏ ‏است‏ ‏كه‏ ‏اين‏ ‏كره‏ ‏خاكي‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏ميان‏ ‏گرفته‏ ‏و‏ ‏شامل‏ ‏زمين‏ ‏و‏ ‏هزار‏ ‏متر‏ ‏بالا‏ ‏و‏ ‏عمق‏ ‏زمين‏ ‏و‏ ‏اقيانوس‏‌‏هاست.
‏هم‏‌‏چنين‏ ‏محيط‏ ‏زيست؛‏ ‏شامل‏ ‏آب،‏ ‏هوا،‏ ‏خاك‏ ‏و‏ ‏عوامل‏ ‏دروني‏ ‏و‏ ‏بيروني‏ ‏مربوط‏ ‏به‏ ‏حيات‏ ‏هر‏ ‏موجود‏ ‏زنده‏ ‏مي‏‌‏باشد‏ ‏كه‏ ‏در‏ ‏حقيقت‏ ‏حيات‏ ‏انساني،‏ ‏جانوري،‏ ‏گياهي‏ ‏و‏ ‏رشد‏ ‏آنها‏ ‏متأثر‏ ‏از‏ ‏اين‏ ‏محيط‏ ‏است،‏ ‏هم‏‌‏چنين‏ ‏از‏ ‏نظر‏ ‏برخي‏ ‏از‏ ‏كنوانسيون‏‌‏هاي‏ ‏محيط‏ ‏زيستي،‏ ‏محيط‏ ‏مذكور‏ ‏شامل‏ ‏بخش‏‌‏هاي‏ ‏زير‏ ‏مي‏‌‏شود:
‏الف‏) ‏منابع‏ ‏طبيعي‏ ‏اعم‏ ‏از‏ ‏تجديدپذير‏ ‏و‏ ‏غير‏ ‏قابل‏ ‏تجديد؛‏ ‏مانند‏ ‏هوا،‏ ‏آب،‏ ‏خاك‏ ‏و‏ ‏كليه‏ ‏جانوران‏ ‏و‏ ‏گياهان‏ ‏و‏ ‏تأثير‏ ‏متقابل‏ ‏اين‏ ‏عوامل‏ ‏بر‏ ‏يك‏‌‏ديگر؛
‏ب‏) ‏امول‏ ‏و‏ ‏داراي‏‌‏هايي‏ ‏كه‏ ‏جزو‏ ‏ميراث‏ ‏فرهنگي‏ ‏مي‏‌‏باشند؛
‏ج‏) ‏مناظر‏ ‏و‏ ‏چشم‏ ‏اندازهاي‏ ‏ويژه.
‏از‏ ‏اين‏‌‏رو،‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏ساخت‏ ‏دست‏ ‏بشر؛‏ ‏شامل‏ ‏بناها،‏ ‏آثارتاريخي،‏ ‏ساختمان‏‌‏هاي‏ ‏گوناگون‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏مناظر‏ ‏و‏ ‏چشم‏ ‏اندازهاي‏ ‏ويژه‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏بخشي‏ ‏از‏ ‏محيط‏ ‏زيست،‏ ‏بايد‏ ‏در‏ ‏برابر‏ ‏خرابي‏ ‏حراست‏ ‏شوند؛‏ ‏همان‏ ‏طور‏ ‏كه‏ ‏منابع‏ ‏طبيعي‏ ‏كرة‏ ‏زمين‏ ‏از‏ ‏جمله‏ ‏هوا،‏ ‏آب،‏ ‏زمين،‏ ‏گياهان،‏ ‏حيوانات‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏ويژه‏ ‏نمونه‏‌‏هاي‏ ‏معرف‏ ‏اكوسيستم‏‌‏هاي‏ ‏طبيعي‏ ‏بايد‏ ‏به‏ ‏نفع‏ ‏نسل‏‌‏هاي‏ ‏حاضر‏ ‏و‏ ‏آينده،‏ ‏برحسب‏ ‏نياز‏ ‏با‏ ‏برنامه‏ ‏ريزي‏ ‏و‏ ‏مديريت‏ ‏دقيق‏ ‏حفاظت‏ ‏شوند‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏منطقي‏ ‏كردن‏ ‏مديريت‏ ‏توليد‏ ‏و‏ ‏مديريت‏ ‏منابع،‏ ‏تعارض‏ ‏موجود‏ ‏ميان‏ ‏توسعه‏ ‏و‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏حل‏ ‏گردد،‏ ‏اما‏ ‏متأسفانه‏ ‏به‏ ‏وضوح‏ ‏مشخص‏ ‏است‏ ‏كه‏ ‏انسان‏ ‏عصر‏ ‏فراصنعتي‏ ‏و‏ ‏دورة‏ ‏بيوتكنوالكترونيك‏ ‏امروز،‏ ‏نتوانسته‏ ‏است‏ ‏بر‏ ‏معضل‏ ‏نابودي‏ ‏و‏ ‏تخريب‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏توسط‏ ‏خويش‏ ‏فائق‏ ‏آيد‏ ‏و‏ ‏هر‏ ‏روز‏ ‏با‏ ‏نابودي‏ ‏بيشتر‏ ‏جنگل‏‌‏ها،‏ ‏افزايش‏ ‏بيابان‏‌‏ها،‏ ‏آلودگي‏ ‏هوا،‏ ‏آب‏ ‏و‏ ‏خاك،‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏و‏ ‏انقراض‏ ‏گونه‏‌‏هايي‏ ‏از‏ ‏حيات‏ ‏جانوري‏ ‏و‏ ‏گياهي‏ ‏بيش‏ ‏از‏ ‏پيش‏ ‏مواجه‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏اين‏ ‏فرايند‏ ‏در‏ ‏مداري‏ ‏بسته‏ ‏و‏ ‏قهقرايي،‏ ‏دائم‏ ‏در‏ ‏حال‏ ‏تكرار‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏باز‏ ‏هم‏ ‏متأسفانه‏ ‏سرعت‏ ‏تخريب‏ ‏محيط‏ ‏مزبور‏ ‏از‏ ‏سرعت‏ ‏ترميم‏ ‏آن‏ ‏روز‏ ‏افزون‏‌‏تر‏ ‏است.
‏فصل‏ ‏دوم‏ : ‏حقوق‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏در‏ ‏سيرة‏ ‏نبوي‏ ‏و‏ ‏معصومان:
‏در‏ ‏بحث‏ ‏از‏ ‏آموزة‏ ‏مهدويت،‏ ‏همواره‏ ‏نظر‏ ‏كردن‏ ‏به‏ ‏سيرة‏ ‏عموم‏ ‏معصومين‏ ‏ـ‏ ‏از‏ ‏خاتم‏ ‏انبيا‏(‏ص‏) ‏تا‏ ‏امام‏ ‏يازدهم‏(‏ع‏)‏ـ‏ ‏راه‏‌‏گشا‏ ‏و‏ ‏ضروري‏ ‏است،‏ ‏زيرا‏ ‏حاكميت‏ ‏و‏ ‏امامت‏ ‏حضرت‏ ‏مهدي‏(‏ع‏) ‏نقطه‏ ‏پاياني‏ ‏و‏ ‏تكميل‏ ‏رسالت‏ ‏نبوي‏ ‏و‏ ‏امامت‏ ‏ساير‏ ‏معصومين‏(‏ع‏) ‏خواهد‏ ‏بود‏ ‏و‏ ‏بديهي‏ ‏است‏ ‏كه‏ ‏اين‏ ‏سيره،‏ ‏شارح‏ ‏و‏ ‏مبيِّن‏ ‏آموزة‏ ‏مهدويت‏ ‏است؛‏ ‏همان‏‌‏طور‏ ‏كه‏ ‏اين‏ ‏آموزه‏ ‏نيز‏ ‏مكمل‏ ‏و‏ ‏مبيِّن‏ ‏سيرة‏ ‏مزبور‏ ‏مي‏‌‏باشد‏. ‏بدين‏ ‏لحاظ‏ ‏در‏ ‏اين‏‌‏جا‏ ‏به‏ ‏گونه‏‌‏اي‏ ‏بسيار‏ ‏اجمالي‏ ‏به‏ ‏جايگاه‏ ‏حقوق‏ ‏موجودات‏ ‏اعم‏ ‏از‏ ‏جانوري‏ ‏و‏ ‏گياهي‏ ‏و‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏آنها‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏مدخلي‏ ‏مقدماتي‏ ‏در‏ ‏تبيين‏ ‏بحث‏ ‏مذكور‏ ‏در‏ ‏آموزة‏ ‏مهدويت‏ ‏پرداخته‏ ‏مي‏‌‏شود.
‏ابتدا‏ ‏بايد‏ ‏گفت‏ ‏كه‏ ‏پيامبر‏ ‏مكرم‏ ‏اسلام‏(‏ص‏) ‏به‏ ‏اين‏ ‏موضوع‏ ‏بسيار‏ ‏اهميت‏ ‏مي‏‌‏دادهاند؛‏ ‏مثلاً‏ ‏در‏ ‏نهج‏ ‏الفصاحه،‏ ‏احاديث‏ ‏فراواني‏ ‏از‏ ‏ايشان‏ ‏در‏ ‏مورد‏ ‏اهميت‏ ‏درخت‏ ‏و‏ ‏درخت‏‌‏كاري‏ ‏و‏ ‏عمران‏ ‏و‏ ‏آباداني‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏نقل‏ ‏شده‏ ‏است؛‏ ‏از‏ ‏جمله‏ ‏فرموده‏ ‏اند:
‏الف‏) ‏چه‏ ‏نيكو‏ ‏مالي‏ ‏است‏ ‏نخل‏ ‏كه‏ ‏در‏ ‏گل‏ ‏محكم‏ ‏است؛
‏ب‏) ‏اگر‏ ‏رستاخيز‏ ‏بر‏ ‏پاشد‏ ‏و‏ ‏نهالي‏ ‏در‏ ‏دست‏ ‏يكي‏ ‏از‏ ‏شما‏ ‏بود،‏ ‏اگر‏ ‏مي‏‌‏تواند‏ ‏آن‏‌‏را‏ ‏بكارد‏ ‏بايد‏ ‏بكارد؛
‏ج‏) ‏هركه‏ ‏درختي‏ ‏بنشاند،‏ ‏خدا‏ ‏به‏ ‏اندازه‏ ‏ميوه‏‌‏اي‏ ‏كه‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏درخت‏ ‏برون‏ ‏مي‏‌‏شود‏ ‏پاداش‏ ‏براي‏ ‏وي‏ ‏ثبت‏ ‏مي‏‌‏كند؛
‏د‏) ‏هركه‏ ‏درختي‏ ‏بكارد‏ ‏هر‏ ‏بار‏ ‏كه‏ ‏انساني‏ ‏يا‏ ‏يكي‏ ‏از‏ ‏مخلوقات‏ ‏خدا‏ (‏به‏ ‏اندازه‏ ‏ميوه‏‌‏اي‏ ‏كه‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏درخت‏ ‏برون‏ ‏مي‏‌‏شود‏) ‏از‏ ‏آن‏ ‏بخورد‏ ‏براي‏ ‏او‏ ‏صدقه‏‌‏محسوب‏ ‏مي‏‌‏شود.
‏پيامبر‏(‏ص‏) ‏در‏ ‏حديث‏ ‏فاخر‏ ‏ديگري،‏ ‏كاشت‏ ‏درخت،‏ ‏جاري‏ ‏كردن‏ ‏نهر‏ ‏و‏ ‏حفرچاه‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏سه‏ ‏مورد‏ ‏از‏ ‏صدقات‏ ‏جاريه،‏ ‏هم‏‌‏پاي‏ ‏اثر‏ ‏فرزند‏ ‏صالح‏ ‏و‏ ‏ساخت‏ ‏مسجد‏ ‏به‏ ‏شمار‏ ‏آورده‏ ‏كه‏ ‏پاداش‏ ‏آن‏ ‏نيز‏ ‏براي‏ ‏فاعل‏ ‏آن‏ ‏تا‏ ‏ابد،‏ ‏دوام‏ ‏مي‏‌‏يابد‏. ‏به‏ ‏فرموده‏ ‏ايشان.
‏هفت‏ ‏چيز‏ ‏است‏ ‏كه‏ ‏پاداش‏ ‏آن‏ ‏براي‏ ‏بنده‏ ‏در‏ ‏قبر‏ ‏او‏ ‏و‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏مرگش‏ ‏دوام‏ ‏دارد‏: ‏كسي‏ ‏كه‏ ‏علمي‏ ‏تعليم‏ ‏دهد،‏ ‏يا‏ ‏نهري‏ ‏به‏ ‏جريان‏ ‏آورد،‏ ‏يا‏ ‏چاهي‏ ‏حفر‏ ‏كند،‏ ‏يا‏ ‏نخلي‏ ‏بكارد،‏ ‏يا‏ ‏مسجدي‏ ‏بسازد،‏ ‏يا‏ ‏مصحفي‏ ‏به‏ ‏ارث‏ ‏گذارد،‏ ‏يا‏ ‏فرزندي‏ ‏بر‏ ‏جا‏ ‏نهد‏ ‏كه‏ ‏پس‏ ‏از‏ ‏مرگش‏ ‏براي‏ ‏او‏ ‏آمرزش‏ ‏خواهد.
‏توصيه‏‌‏هاي‏ ‏پيامبرگرامي‏(‏ص‏) ‏در‏ ‏مورد‏ ‏حفظ‏ ‏حقوق‏ ‏حيوانات‏ ‏و‏ ‏برخورد‏ ‏ملاطفت‏ ‏آميز‏ ‏با‏ ‏آنها‏ ‏فراوان‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏ايشان‏ ‏علاوه‏ ‏بر‏ ‏نهي‏ ‏شديد‏ ‏از‏ ‏اذيت‏ ‏و‏ ‏كشتن‏ ‏به‏ ‏نا‏‌‏به‏ ‏جاي‏ ‏حيوانات،‏ ‏بررسيدگي‏ ‏كامل‏ ‏به‏ ‏آنها‏ ‏تأكيد‏ ‏مي‏‌‏ورزند؛‏ ‏از‏ ‏جمله‏ ‏فرمودهاند:
‏ـ‏ ‏هر‏ ‏حيوان،‏ ‏پرنده‏ ‏يا‏ ‏غير‏ ‏آن‏ ‏به‏ ‏ناحق‏ ‏كشته‏ ‏شود‏ ‏روز‏ ‏قيامت‏ ‏با‏ ‏قاتل‏ ‏خويش‏ ‏مخاصمه‏ ‏كند؛
‏ـ‏ ‏هر‏ ‏كه‏ ‏گنجشكي‏ ‏را‏ ‏بيهوده‏ ‏بكشد‏ ‏روز‏ ‏قيامت‏ ‏بيايد‏ ‏و‏ ‏نزد‏ ‏عرش‏ ‏فرياد‏ ‏زند‏ ‏و‏ ‏گويد‏: ‏پروردگارا‏ ‏از‏ ‏اين‏ ‏بپرس‏ ‏براي‏ ‏چه‏ ‏مرا‏ ‏بي‏‌‏فايده‏ ‏كشت؛
‏ـ‏ ‏هركه‏ ‏گنجشكي‏ ‏را‏ ‏به‏‌‏ناحق‏ ‏بكشد‏ ‏خدا‏ ‏روز‏ ‏قيامت‏ ‏از‏ ‏وي‏ ‏بازخواست‏ ‏كند؛
‏ـ‏ ‏زني‏ ‏به‏ ‏جهنم‏ ‏رفت‏ ‏براي‏ ‏آن‏ ‏كه‏ ‏گربه‏‌‏اي‏ ‏را‏ ‏بسته‏ ‏بود‏ ‏وچيزي‏ ‏بدو‏ ‏نخورانيد‏ ‏و‏ ‏نگذاشت‏ ‏از‏ ‏چيزهاي‏ ‏زمين‏ ‏بخورد‏ ‏تا‏ ‏بِمُرد.
‏در‏ ‏روايات‏ ‏نبوي‏ ‏بر‏ ‏ساخت‏‌‏و‏‌‏ساز‏ ‏و‏ ‏عمران‏ ‏محيط‏ ‏زيست‏ ‏تأكيد‏ ‏فراواني‏ ‏شده؛‏ ‏هم‏‌‏چنان‏ ‏كه‏ ‏ايشان‏ ‏افراد‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏سكني‏‌‏گزيني‏ ‏در‏ ‏خانه‏‌‏هاي‏ ‏ويران‏ ‏برحذر‏ ‏داشته‏ ‏و‏ ‏عدم‏ ‏اجابت‏ ‏دعاي‏ ‏چنين‏ ‏كسي‏ ‏راهمانند‏ ‏فردي‏ ‏دانسته‏ ‏كه‏ ‏در‏ ‏حفظ‏ ‏حيوان‏ ‏تحت‏ ‏مالكيت‏ ‏خويش‏ ‏اهمال‏ ‏ميورزد‏ ‏و‏ ‏فرمودهاند:
‏سه‏ ‏كساند‏ ‏كه‏ ‏خدا‏ ‏دعايشان‏ ‏را‏ ‏نمي‏‌‏پذيرد؛‏ ‏مردي‏ ‏كه‏ ‏در‏ ‏خانة‏ ‏ويران‏ ‏جاي‏ ‏گيرد‏ ‏و‏ ‏مردي‏ ‏كه‏ ‏كنار‏ ‏راه‏ ‏اقامت‏ ‏گزيند‏ ‏و‏ ‏مردي‏ ‏كه‏ ‏حيوان‏ ‏خود‏ ‏را‏ ‏رها‏ ‏كند‏ ‏و‏ ‏سپس‏ ‏دعا‏ ‏كند‏ ‏كه‏ ‏خدا‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏نگه‏ ‏دارد.